Γνώριμο, επίμονο αλλά και ενοχλητικό είναι το ερώτημα που ταλανίζει κάθε φορά το κέντρο αποφάσεων του εγκέφαλου μας λίγο πριν τη βουτιά. Με τι όπλο να πέσω; Ενώ πάντα συνοδεύεται από το επίσης βασανιστικό «κι αν;».
Το εγκεφαλικό μας κέντρο εκείνη τη στιγμή καλείται να πάρει μια απόφαση «αξίας» όπως την ονομάζουν οι νευροψυχολόγοι.
Οι αποφάσεις «αξίας» διαθέτουν ένα υποκειμενικό στοιχείο, αφού η αξία δεν είναι μια αμετάβλητη, αντικειμενική ιδιότητα, αλλά εξαρτάται σημαντικά από την περιρρέουσα κατάσταση και από πολλούς αστάθμητους παράγοντες, που θα επιφέρουν διαφορετικό κάθε φορά αποτέλεσμα. Εντούτοις, το νευρικό σύστημα για να υπολογίσει την αξία ή την χρησιμότητα μιας επιλογής, πρέπει να προβλέψει το αποτέλεσμα που θα προκύψει από την συγκεκριμένη επιλογή και στη συνέχεια να το αξιολογήσει. Τα αποτελέσματα μιας επιλογής γίνονται μετρήσιμα μέσω των ανταμοιβών που προβλέπεται ότι θα αποφέρουν. Κάθε ανταμοιβή μπορεί να υπολογιστεί ως πρωτεύουσα (φαγητό,) ή δευτερεύουσα (χρήματα), θετική (αύξηση του image στο FB) ή αρνητική (Μείωση αυτοπεποίθησης), έχει την ιδιότητα ότι μπορεί να μεταβάλλει την μελλοντική κατάσταση του ατόμου-συναδέλφου με ένα μετρήσιμο τρόπο.
Ένας βασικός παράγοντας που καθιστά τις ανταμοιβές προβλέψιμες, και τους υπολογισμούς απόδοσης «υποκειμενικής αξίας» δυνατούς, είναι οι εμπειρίες (μνήμες) του οργανισμού. Ένας οργανισμός που αποφασίζει, θυμάται και επηρεάζεται στη λήψη της κάθε απόφασης από την έκβαση παρόμοιων επιλογών κατά το παρελθόν. Εντούτοις, η εμπειρική γνώση δεν είναι αρκετή όταν πρέπει να αξιολογηθούν νέα ερεθίσματα ή όταν υπάρχει αβεβαιότητα ως προς την «αξία» των αποτελεσμάτων της απόφασης. Παραδείματος χάρη «σε ποιό να ρίξω;». Στο 15κιλο μαγιάτικο ή την 6άρα συναγρίδα, στο 2κιλο γοφάρι ή στο 2κιλο λαβράκι. Σε αυτές τις περιπτώσεις, που αποτελούν την πλειοψηφία των διλημματικών αποφάσεων, προκύπτει έντονη η ανάγκη αβέβαιων προβλέψεων.
Η παραπάνω εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με υπολογισμούς «αξίας» έχει εντοπιστεί σε περιοχές του προμετωπιαίου και του βρεγματικού φλοιού, καθώς και σε πυρήνες των βασικών γαγγλίων.
Εμείς όμως δεν είναι απαραίτητο να συνδεθούμε με τις περιοχές αυτές για να έχουμε μια αβέβαιη απόφαση «αξίας», αλλά πολύ απλά να διαβάσουμε παρακάτω όπου θα δώσουμε την δική μας βέβαιη εκδοχή, ως απάντηση σε κάποια από τα ερωτήματα που συχνά μας προβληματίζουν.
Έτσι λοιπόν την στιγμή που τίθεται το ερώτημα «με τι όπλο να πέσω» είναι σαφές ότι η αμφιβολία για την αποτελεσματικότητα μιας Χ επιλογής μήκους όπλου, δεν προέρχεται από αυτή καθ’ αυτή την ικανότητά του όπλου, αλλά από την δική μας λάθος επιλογή.
Τι όμως οδηγεί σε λάθος επιλογή;
Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά οι κυριότεροι είναι οι εξής:
Πρώτον η όχι καλή γνώση της μορφολογίας του βυθού. Δεύτερον οι ελάχιστες έως καθόλου ψαρευτικές εμπειρίες από τον συγκεκριμένο τόπο και τρίτον μια γενικότερη ανασφάλεια που προέρχεται από την απουσία πλάνου βουτιάς.
Αντίδοτο στις παραπάνω αιτίες που πιθανόν να οδηγούν σε λάθος επιλογή, είναι η εφαρμογή μιας κατά γενική ομολογία πεπατημένης τακτικής.
Τι λέει λοιπόν η πεπατημένη πρακτική σ’ αυτές της περιπτώσεις; Λέει κατ’ αρχήν: ομαλή είσοδο, ήρεμη κίνηση και προσεκτική παρατήρηση… όλο μαζί «αναγνώριση». Υπομονή, αυτοσυγκράτηση και ετοιμότητα θα πρέπει να μας κυριεύουν σ’ αυτήν την φάση του ψαρέματος, αφού είναι και η απαιτητικότερη για να εφαρμοστεί σωστά. Δεδομένου μάλιστα και ότι δεν γνωρίζουμε ή δεν μας βοηθάει τις περισσότερες φορές το ανάγλυφο στην απόκρυψη της κίνησης μας, θα πρέπει η ακινησία να υποκαθιστά όσο αυτό είναι δυνατόν την απόκρυψη, ώστε η παρατήρηση να έχει καλυτέρα αποτελέσματα.
Κινούμενος όμως αναγνωριστικά θα πρέπει όπως προείπαμε να είσαι πάντα σε ετοιμότητα για κάθε πιθανότητα συνάντησης. Και κάπου εκεί μπαίνει το δεύτερο βασανιστικό ερώτημα «κι αν;». Κι αν παίζουν κυνηγόψαρα και πρέπει να συρτοκαρτερέψω; κι αν πέσω σε κατρακύλι με κινητικότητα; κι αν εντοπίσω μαύρο; κι αν δεν παίζει τίποτα και πρέπει να πειραματιστώ ;
Προσωπικά μιας και είπαμε ότι θα σας δώσω την δική μου εκδοχή, αγνοώ τον βρεγματικό μου φλοιό και παίρνω το καλοστημένο ενενηντάρι στα χέρια, που θα μπορούσε όμως κάλλιστα να είναι 85 ή και 95. Τώρα θα μου πεις 90 από 90 μπορεί να έχει μεγάλη διαφορά και σίγουρα θα’ χεις δίκιο. Γι αυτό και θα το θέσω αλλιώς. Ποια είναι η μέση απόσταση από την αιχμή της βέργας που όταν φτάσει το θήραμα αισθάνεσαι ότι το έχεις και τότε πιέζεις την σκανδάλη; Τώρα σ’ αυτήν την ερώτηση κόλλα και μια δεύτερη: ποια είναι η μέση μακρύτερη απόσταση από την οποία κατάφερες να κρεμάσεις την πλειοψηφία των θηραμάτων σου στην ψαροβελόνα; Αν τώρα στις απαντήσεις αυτές δεν επιβληθεί το 50% που δικαιούνται οι ψαράδες και οι κυνηγοί ως στατιστικό λάθος, τότε και σύμφωνα με τον πίνακα προηγούμενου άρθρου περί βεληνεκούς των συμβατικών όπλων. Το ιδανικότερο μήκος όπλου που διαθέτει ικανοποιητικό δραστικό για να καλύψει τις παραπάνω απαιτήσεις, αλλά συγχρόνως και πολύ καλή ευελιξία είναι γύρω στα 90 εκατοστά.
Εξαιρώντας λοιπόν εξειδικεύσεις και στοχευμένες τεχνικές μπορούμε να πούμε ότι κρατώντας ένα καλοστημένο συμβατικό 90αρι ± 5cm πρέπει να αισθανόμαστε επαρκείς τουλάχιστον από πλευράς όπλου. Κι αυτό γιατί σύμφωνα πάλι με τον παραπάνω πινάκα τα 3+ μέτρα που έχει σαν δραστικό βεληνεκές ένα ± ενενηντάρι είναι υπέρ αρκετά για να καλύψει τις απαντήσεις των δυο παραπάνω ερωτημάτων. Οποιαδήποτε ανάγκη για μεγαλύτερο όπλο αρχίζει να εξειδικεύει την τεχνική ψαρέματος σε βολές τραβέρσας η γενικότερα μακρινές και ως εκ τούτου απομακρύνεται από το άλλο άκρο που είναι η συνδυαστική του χρήση με το κυνήγι στην τρύπα.
Γιατί ένα 90αρι μπορεί κάλλιστα να είναι αποτελεσματικό και στην τρύπα, όντας λίγο περισσότερο προσεκτικός. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι αυτή η πεπατημένη, σίγουρα δεν είναι πανάκεια, γιατί δεν μπορεί να υποκατασταθούν τα εξειδικευμένα όπλα στο 100% τους, από ένα όπλο για όλες τις χρήσεις. Για παράδειγμα ένα 60αράκι ή ακόμη και 75άρι θα μας φέρει πολύ ευκολότερα σε θέση βολής μέσα στην τρύπα από ένα μακρύτερο όπλο. Όμως στο σύγχρονο ψάρεμα απαιτείται συχνότερα η χρήση μεικτών τεχνικών, δεδομένου μάλιστα ότι δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο. Το να έχουμε λοιπόν κρεμασμένο στην σημαδούρα ένα δεύτερο ή και ένα τρίτο όπλο για να καλύψουμε το κάθε «κι αν» όχι πως είναι λάθος, αλλά πρακτικά και κατά γενική ομολογία σπανίως θα μας δοθεί από το θήραμα ο χρόνος για να το τραμπάρουμε.
Τέλος θα ήθελα να δώσω την δική μου εκδοχή και στο ερώτημα: «σε ποιο να ρίξω;» Και μπορεί ο προμετωπιαίος φλοιός, αλλά και οι πυρήνες των βασικών γάγγλιων να συνεδριάζουν για μια ακόμη απόφαση «αξίας», ωστόσο η πεπατημένη θα πρέπει και πάλι να επιβληθεί, δίνοντας άμεση εντολή για βολή σε ότι είναι κοντύτερο και με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Αφήνοντας πίσω τους υπολογισμούς, τις ανταμοιβές και τις αξιολογήσεις, γιατί πολύ απλά το πιο πιθανό είναι ότι θα ανέβεις άδειος.
Και φυσικά κάθε φορά ως φυσικός αυτουργός της αποτυχίας θα αναζητάς τον ηθικό αυτουργό, κάπου στους φλοιούς των κέντρων αποφάσεων «αξίας», πράγμα το οποίο δεν απέχει και πολύ από το να ψάχνεις να βρεις υπεύθυνο στο δημόσιο...