Αν ανατρέξει κανείς σε όχι και τόσο παλιά άρθρα, θα δει να περιγράφεται το χειμωνιάτικο όπλο ως εξής: Mικρό σε μήκος άντε μέχρι 90άρι, με ένα ζευγάρι λάστιχα και λεπτή βέργα, ας πούμε μέχρι 6,5 χιλιοστά πάχος. Οι σύγχρονοι το ονομάζουν τo όπλο για όλες τις δουλειές, all around δηλαδή στα Εγγλέζικα, άλλο αν πραγματικό all around δεν υπάρχει, αφού ένα 90άρι δεν μπορεί να ψαρέψει εξ ίσου καλά στην τρύπα με ένα 75άρι, ούτε να έχει τις επιδόσεις ενός μεγαλύτερου - δυνατότερου όπλου στο πλανάρισμα ή στο καρτέρι.
Και γιατί όλος αυτός ο πρόλογος θα μου πείτε. Aπό που σου ήρθε να τα λες αυτά τα χειμωνιάτικα; Αφορμή στάθηκε το internet (αποτελεί τελικά αστείρευτη πηγή έμπνευσης). Σε μια ομάδα που είμαι μέλος κάποιος ανέβασε ένα βίντεο, όπου ένας πολύ καλός δύτης - πρέπει να ήταν Ισπανός και να ψάρευε στα στενά του Γιβραλτάρ αλλά δεν παίρνω και όρκο αφού η σκούφια μου δεν έφτασε μέχρι εκεί - κεραυνοβόλησε έναν τεράστιο γκρανιό που του ήρθε στο καρτέρι. Ως εδώ καλά αλλά μετά άρχισαν οι εκπληκτικοί διάλογοι από διάφορους σχετικούς και μη, νέους στο άθλημα και μη, λογικούς και μη και πάει λέγοντας. Πέρα από την πλάκα που έχουν αυτά τα πράγματα, με αφήνει πάντα έκθαμβο το γεγονός πως όλοι γίνονται ειδήμονες και μάγκες πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή, αλλά αυτό είναι για άλλο άρθρο. Βλέπετε, ο άνθρωπος έριξε στο ψάρι με μονολάστιχο όπλο, αλλά αν και η βολή δεν ξεπέρασε, το καημένο μαράθηκε... Κι εδώ ξεκινούν τα ωραία:
- Τα βλέπετε εσείς που ψαρεύετε με τα καδρόνια και τα καρμπόνια; ένα λάστιχο είναι αρκετό...
- Τι λες ρε άσχετε; αν δεν το πετύχαινε καλά θα έχανε και το όπλο και το ψάρι...
- Ποιόν είπες άσχετο ρε; εγώ τα ψάρια τα φέρνω στο ένα μέτρο από την βέργα...
- Σιγά, στο ένα μέτρο από την οθόνη του υπολογιστή ίσως....
- Τα λες αυτά εσύ που αν δεν κάνει το όπλο 500 ευρά δεν το αγοράζεις...
- Τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία, αλλά καλό είναι να υπάρχουν. (του Πανούση αυτό)
- Το όπλο δεν κάνει τον ψαρά.
- Και τι να τον κάνει;
- Να τον κάνει το βάθος...
- Όχι, να τον κάνει η τεχνική.
- Και γιατί να τον κάνει;
- Γιατί τεχνίτες είναι οι ρηχοπατιάδες...
- Μπα, ψάρι που δεν βγαίνει κάτω από τα 20/25/30/40 - η επιλογή δικιά σας - δεν έχει αξία... και άλλα τέτοια χαριτωμένα!
Πέρα από αυτά τα ωραία, ο προβληματισμός υπάρχει. Το μονολάστιχο έχει την ευκολία του, οπλίζει εύκολα, ξαναοπλίζει γρήγορα αν χρειαστεί, είναι ελαφρύ, γυρνάει εύκολα και δεν χρειάζεται να είναι φτιαγμένο από εξωτικά υλικά. Το αλουμίνιο μια χαρά είναι. Άρα δεν κοστίζει και μια περιουσία, συνήθως. Λέω συνήθως γιατί υπάρχουν και ακριβά αλουμινένια όπλα, με διαμορφωμένους σωλήνες, κλειστούς οδηγούς (enclosed track που λένε και στο χωριό μου) κι ότι άλλο θέλετε. Θα σε βγάλει ασπροπρόσωπο τις περισσότερες φορές. Άρα, γιατί κάποιος να προτιμήσει κάτι άλλο;
α) Και τον χειμώνα υπάρχουν μεγάλα ψάρια
Είναι αλήθεια ότι τα ψάρια που θα ψαρέψουμε αυτή την εποχή είναι συνήθως μικρού ή μεσαίου μεγέθους. Σαργοί, τσιπούρες, κέφαλοι, λαβράκια, μουρμούρες έχουν την τιμητική τους. Πολλές φορές θα πλησιάσουν κοντά, ειδικά σε συνθήκες θολούρας ή αιφνιδιασμού από μέρους μας π.χ. με συρτό. Αλλά τα πραγματικά μεγάλα λαβράκια και ειδικά οι μεγάλες τσιπούρες είναι από τα πιο επιφυλακτικά ψάρια και αυτό είναι γεγονός. Πόσες φορές δεν ευχηθήκαμε να κρατούσαμε ένα πιο δυνατό όπλο όταν έκανε περατζάδα στα 4-5 μέτρα μακριά ο λάβρακας των 6-7 κιλών ή η τρίκιλη και βάλε τσιπούρα;
Επιπλέον, να μην ξεχάσουμε ότι μπορεί να παίξει και ο χειμωνιάτικος ροφός στην αποχή και τα μανάλια σε μέρη που κρατάνε σχετικά ζεστά νερά και τον χειμώνα. Για να μην αναφέρουμε και την μοναχική μεγάλη χειμωνιάτικη συναγρίδα, αυτή που δεν έχει διάθεση να κάψει πολύτιμες θερμίδες και θα πλησιάσει μόνο μια φορά για να ικανοποιήσει την περιέργειά της ή για να διώξει τον παρείσακτο, αυτόν που θα έδινε τα πάντα εκείνη τη στιγμή για να κρατάει το 110άρι του.
Για το τέλος, η μεγάλη Λίτσα, κάποιες φορές μόνη, κάποιες φορές με παρέα, το ψάρι που σε αιφνιδιάζει ακόμα και στα πολύ ρηχά νερά και σε αφήνει άναυδο να θαυμάζεις το μεταλλικό σώμα και το άγριο μάτι της. Βέβαια εμένα μου έχουν τύχει κάμποσες φορές και Τόνοι, αλλά αυτοί απαγορεύονται, οπότε...
β) Το είδος του ψαρέματος που κάνουμε
Αν το ψάρεμα που προτιμάμε είναι το καρτέρι και είναι αλήθεια ότι τώρα το ρηχό καρτέρι έχει την τιμητική του, τότε δεν θα μας πειράξει να κρατάμε κάτι πιο δυνατό από το συμβατικό 90άρι μας. Προσοχή μόνο να μην καρφώσουμε και τον βράχο πίσω από το ψάρι και κλαίμε την ακριβή συνήθως βέργα μας.
Επίσης, έχει σημασία και το τι θέλουμε. Προσωπικά προτιμώ να μην ρίξω στα μικρά ψάρια και να περιμένω το μεγάλο. Δεν θα με νοιάξει να βγω και άψαρος, αλλά θα σκάσω αν μου κάτσει το τρόπαιο και να μου λείπει το μέτρο/μέτρα παραπάνω στην βολή. Don't go for fishing undergunned που λένε και οι σύντροφοι Αγγλοσάξωνες. Άλλοι πάλι προτιμούν το τουφεκίδι. Περί ορέξεως...
Επιλογές και προσωπικές προτιμήσεις.
Τι επιλογές έχουμε λοιπόν για το κάτι παραπάνω; Πρώτα πρώτα τα αεροβόλα που ξαναζούν εποχές δόξας. Τα έχουμε ξαναπεί, τα σημερινά αερικά δεν θυμίζουν σε τίποτα τα μπαζούκας της παλιάς εποχής. Σκανδάλες βούτυρο, λαβές όπως των λαστιχοβόλων, υπερυψωμένες κάννες - αυτό το είχαν και τα παλιά Cressi - συστήματα κενού στην κεφαλή, λεπτές και γρήγορες βέργες 6,75 και 6,5 χιλιοστών, ότι θέλεις το έχουν. Πάνω που πολλοί έλεγαν ότι είναι προς εξαφάνιση...
Rollers, Semi roller ή full roller, carbon ή ξύλινα, κιτ μετατροπής του συμβατικού μας (η πιο συμφέρουσα λύση αν πιάνουν λίγο τα χεράκια μας) η αγορά τα έχει όλα. Η ίδια η ιδέα πίσω από τα rollers είναι πολύ παλιά, μην ακούτε κάποιους που νομίζουν πως ανακάλυψαν την Αμερική. Στην πραγματικότητα εκεί επινοήθηκαν, όταν οι πατέρες του αμερικανικού υποβρύχιου ψαρέματος προσπαθούσαν να αξιοποιήσουν με κάποιον τρόπο τα αναιμικά λάστιχα της εποχής εκείνης, μιλάμε για την δεκαετία του 60 να ξέρετε.
Οι δύο πιο πάνω επιλογές εκμεταλλεύονται το ότι η βέργα προωθείται μέχρι το τέλος της κάννης, δηλαδή για μεγαλύτερη διαδρομή από ότι σε ένα συμβατικό λαστιχοβόλο. Πλεονέκτημα ότι στο ίδιο μήκος όπλου έχεις περισσότερη δύναμη. Μειονέκτημα η δυσκολία όπλισης και ότι αν ψαρεύουμε και τρύπα πρέπει να υπολογίσουμε την απόσταση, ώστε η βέργα να προλάβει να βγει ολόκληρη από το όπλο, γιατί αν βρει βράχο πριν... κλαις την βέργα και στην περίπτωση του αεροβόλου μπορεί και το πιστόνι.
Άλλη επιλογή είναι ξύλινο, carbon ή ενισχυμένο αλουμινένιο διλάστιχο. Πρώην αγαπημένη επιλογή δικιά μου, με πλεονέκτημα του να χρησιμοποιείς το ένα ή και τα δύο λάστιχα που σε συνδυασμό με μια βέργα με 3 καρχαριάκια δίνει πολλές σκάλες δύναμης. Έτσι, με ένα λάστιχο στο πρώτο καρχαριάκι παίρνεις και χταπόδι στο θαλάμι, με τα δύο λάστιχα τέρμα πίσω παίρνεις και συναγρίδα στο καρτέρι. Μια χαρά, προσοχή θέλει στην επιλογή βέργας και ελαστικών. Η σχετικά χονδρή βέργα που χρειάζεται για να έχουμε διάτρηση σε μακρινές αποστάσεις, μπορεί να βαρύνει και να κάνει δύσχρηστο το όπλο. Τα πολύ δυνατά ελαστικά θα αυξήσουν δραστικά την ανάκρουση. Ένας καλός συνδυασμός είναι δύο 14άρια με μικρή εσωτερική τρύπα και βέργα 6,5-6,75 χιλιοστών.
Η προσωπική μου επιλογή τα τελευταία δύο χρόνια για τον χειμώνα είναι ένα πολύσπαστο 95 εκατοστών με ένα κεντρικό λάστιχο 17,5 χιλ. μόνο και ένα buster μαλακό 16χιλ. Φέρει 6,75 χιλ. βέργα και πραγματικά παίρνει τα πάντα, με μεγάλο πλεονέκτημα την ελάχιστη ανάκρουση, άρα και αυξημένη ευστοχία. Ακόμα, επειδή πραγματικό all around δεν υπάρχει όπως είπαμε, έχω πάντα και το αγαπημένο μου 82άρι μονολάστιχο στην σημαδούρα.
Μια πραγματική ιστορία.
Από όλες τις φορές των προηγούμενων χρόνων που πραγματικά ευχήθηκα να είχα δυνατότερο όπλο στο χέρι μου σε χειμωνιάτικό ψάρεμα θυμάμαι πάντα πολύ έντονα την εξής. Ήταν 25η Μαρτίου, θεωρητικά Άνοιξη αλλά πραγματικός Χειμώνας στο νερό. Οι συχνές βροχοπτώσεις της χρονιάς εκείνης είχαν κάνει το νερό σίδερο, που λένε, αλλά και οι φόρμες της εποχής δεν είχαν την θερμομόνωση των σημερινών. Νιόπαντρος ήμουν, πολλές υποχρεώσεις δεν είχα, είπαμε να συνδυάσουμε με την σύζυγο ένα πρωινό ψαρεματάκι με μεσημεριανό ούζο και βολτίτσα.
Επιλέχθηκε ο εξωτερικός λιμενοβραχίονας ενός μικρού λιμανιού. Εγώ την έπεσα για ένα δίωρο καρτεριών και η σύζυγος μου έκανε βόλτα στο λοφάκι που δέσποζε πάνω από το λιμανάκι. Τα σημάδια ήταν ενθαρρυντικά και όλο και πλησίαζα την είσοδο του λιμανιού, όπου θα έκανα και τα τελευταία καρτέρια. Όταν όμως έφτασα εκεί μέσα γινόταν πάρτυ κανονικό. Τόσα λαβράκια δεν είχα ξαναδεί στην ζωή μου. Δίκιλα, τρίκιλα, τετράκιλα, εκατοντάδες ψάρια. Ε, για να πω την αμαρτία μου, αφού και όλοι λείπανε στην παρέλαση, μπήκα στο λιμάνι μερικά μέτρα και την άραξα στα ρηχά χωρίς να βουτήξω, δίπλα σε μια βάρκα, ήθελα να απολαύσω το θέαμα σε όλο του το μεγαλείο.
Τότε εμφανίστηκαν μπροστά μου και ακινητοποιήθηκαν στα 4,5 μέτρα μπροστά μου 4 ψάρια θηρία. Ούτε είχα ξαναδεί αλλά ούτε και ξαναείδα τέτοια λαβράκια. Με συντηρητικούς υπολογισμούς ήταν 10 κιλά το καθένα. Και δεν ερχόταν ούτε εκατοστό πιο κοντά, ούτε με κόλπα ούτε χωρίς. Με σκάσανε, έμειναν περίπου δέκα λεπτά που φάνηκαν σαν αιώνας και φύγανε, για βολή ούτε σκέψη με το συμβατικό 90άρι με τα 16άρια λάστιχα και την εξάρα βέργα (το κλασσικό λαβρακοντούφεκο της εποχής, να φανταστείτε ούτε ανάποδο μηχανισμό σκανδάλης είχε).
Επέμεινα, με καρτέρια από δω κι από κει αλλά δεν τα ξαναείδα. Τα έβλεπε όμως η σύζυγος πάνω από το λοφάκι, τόσο μεγάλα ήτανε. Μόλις βουτούσες, μου είπε, πήγαιναν από την άλλη πλευρά του λιμανιού κι όταν βούταγες από εκεί πηγαίνανε εκεί που ήσουν. Μια χαρά πέρασε εκείνη, της έπεσε το νεφρό από το γέλιο, πήρα κι εγώ ένα τετράκιλο ψάρι για παρηγοριά, και έπνιξα τον πόνο μου μετά στο ούζο. Τα ψάρια εκείνα είναι ακόμα μέσα στα μάτια μου, τόσα χρόνια μετά και λέω. Ε, ρε και να είχα το πολύσπαστο τότε…
Καλές βουτιές και ασφαλείς αναδύσεις σε όλους!