Η σφυρίδα είναι ένα ψάρι που πάντα θαύμαζα για την ομορφιά της, τον τρόπο που κινείται καθώς και την δυσκολία σύλληψής της. Σίγουρα το πεντανόστιμο κρέας της είναι άλλος ένα λόγος που με κάνει να την κυνηγάω με μανία. Πριν αρκετά χρόνια ο πληθυσμός της σφυρίδας ήταν πολύ μικρός και την συναντούσαμε μόνο σε κλειστούς κόλπους και σε λίγα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Πλέον με το κλίμα να αλλάζει θα την βρούμε σχεδόν σε κάθε περιοχή. Παρακάτω θα αναλύσω την αλλαγή της συμπεριφοράς της σφυρίδας με τα χρόνια, καθώς και τον τρόπο σύλληψής της μέσα και έξω από την τρύπα.
Θα την συναντήσουμε σε σχετικά μεγάλα βάθη από τα 15 μέτρα και κάτω. Δεν είναι ψάρι που του αρέσει να κινείται στα ρηχά και προτιμάει τα πιο βαθιά νερά με σχεδόν σταθερές θερμοκρασίες όλο τον χρόνο. Κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι ο βυθός πρέπει να περιβάλεται από άμμο και βράχια ή πλάκες. Πολλές φορές μια μικρή πέτρα στην μέση του πουθενά χωρίς να υπάρχει κάτι εκεί γύρω, είναι ικανή να κρατήσει σφυρίδες. Άλλες φορές πάλι ένα απλό κούτσουρο ή ένα βυθισμένο λάστιχο είναι αρκετά για την ύπαρξη αυτού του ψαριού. Γενικά αν δείτε μεγάλα ή μικρά λαγούμια μέσα στην άμμο αυτά προδίδουν την ύπαρξη σφυρίδας στην περιοχή, γι αυτό ψάξτε καλά και είμαι σίγουρος ότι κάπου εκεί θα βρείτε μια πρασινομάτα να σας κοιτάει από μακριά, χωρίς εσείς να την έχετε ακόμα αντιληφθεί. Βυθισμένες βάρκες και ναυάγια μέσα στην άμμο είναι επίσης ο ιδανικότερος τόπος για την ύπαρξη της. Είναι τόσο στενή η σχέση αυτού του ψαριού με την άμμο και την θολούρα γιατί την βοηθάει στο κυνήγι της, νιώθει ασφάλεια και σιγουριά μιας και ξέρει να κρύβεται και να παραλλάσεται πολύ καλά μέσα σε αυτήν. Γι΄αυτό και το χρώμα της είναι γκρίζο προς σταχτί, ώστε να μην ξεχωρίζει εύκολα τόσο έξω, όσο και μέσα στο θαλάμι της.
Υπάρχουν συγκεκριμένοι τόποι που κρατάνε μόνιμα σφυρίδες, γιατί η μορφολογία του βυθού είναι τέτοια που τους επιτρέπει να βρίσκονται εκεί όλο το χρόνο. Συνήθως εκεί μαζεύονται σε κοπάδια από τις αρχές Αυγούστου μέχρι και το Σεπτέμβριο για να ζευγαρώσουν και η σύλληψη τους είναι αρκετά πιο εύκολη σε σχέση με άλλες εποχές. Μια μικρή συστάδα από πλάκες ή μικρά βράχια όσο παράλογο και αν ακούγεται, μπορεί να κρατήσει ένα κοπάδι από σφυρίδες για αρκετό καιρό. Κατά ένα περίεργο τρόπο μένουν εκεί χωρίς να μπορούν να κρυφτούν κάπου, μιας και οι τρύπες είναι πολύ λίγες για να χωρέσουν μέσα όλα τα ψάρια. Θα τις δούμε απλά να κάθονται όλες μαζί στην άμμο, χωρίς κάποια ιδιαίτερη κίνηση. Την άνοιξη και το καλοκαίρι βγαίνουν πιο ρηχά για να κυνηγήσουν και παραμένουν εκεί μέχρι το φθινόπωρο.
Γενικά τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια γενική αύξηση του πληθυσμού της σφυρίδας σχεδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Παλιά την εντοπίζαμε μόνο σε κλειστούς κόλπους, όπου τα νερά είναι σχεδόν θολά όλο τον χρόνο, όπως ο Παγασητικός, Κορινθιακός κλπ. Λόγω της κλιματικής αλλαγής πλέον θα την συναντήσουμε ακόμα και στην νότια Κρήτη, που πριν ήταν πολύ σπάνιο. Έτσι πλέον δεν υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές για το κυνήγι της, παρά μόνο οι ιδανικές συνθήκες για την ύπαρξή της.
Οι βασικές τεχνικές που θα χρησιμοποιήσουμε για την σύλληψή της είναι τρεις, το πλανάρισμα, το συρτό καρτέρι και το κυνήγι μέσα στην τρύπα. Το ψάρεμα της είναι άλλες φορές πολύ εύκολο και άλλες φορές αρκετά δύσκολο. Είναι τόσο ιδιότροπο ψάρι που εκεί που νομίζεις ότι είσαι έτοιμος να κάνεις την τέλεια βολή, εκείνη την στιγμή θα σπάσει και θα φύγει από το βεληνεκές του όπλου, λες και κάποιες φορές διαβάζει την σκέψη μας… Πραγματικά πιστεύω ότι αυτό το ψάρι είναι τρελό!
Αν λόγω της χαμηλής ορατότητας πέσουμε ακριβώς πάνω στο ψάρι, τότε η μόνη λύση είναι να την προσεγγίσουμε με πλανάρισμα. Σε αυτή την τεχνική με την βοήθεια της αρνητικής πλευστότητας από κάποιο σημείο και μετά δεν πρέπει να κάνουμε καθόλου πεδιλιές και να πάμε «σβηστοί» πάνω στο ψάρι. Αν αυτή η τεχνική δεν πέτυχει αμέσως περνάμε στην επόμενη, η οποία είναι το συρτό καρτέρι.
Πάντα κάνουμε την βουτιά μας μακριά από το ψάρι ή το θαλάμι του και σιγά σιγά με ελαφρές κινήσεις πάμε προς αυτήν. Θέλει πολύ προσοχή γιατί μια απότομη κίνηση ή ένας απλός θόρυβος μπορεί να την τρομάξει. Συνήθως θα αιωρείται λίγους πόντους από τον βυθό και θα μας παρατηρεί με τα πτερύγια της σηκωμένα, εκεί πρέπει να καταλάβουμε τις προθέσεις της και πόσο νευρική δείχνει. Έχουμε δυο επιλογές, αν δείχνει κάπως νευρική θα πρέπει να σταματήσουμε για λίγο να κινούμαστε, ώστε να κερδίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη της ή αν δούμε ότι είναι ήρεμη και σιγά σιγά κάθεται στον βυθό τότε θα πρέπει να κινηθούμε γρηγορά πάνω της. Αν τελικά το ψάρι σπάσει τότε σίγουρα θα πάει προς το θαλάμι της, που θα είναι κάπου εκεί κοντά. Αν η ορατότητα είναι καλή θα μπορέσουμε να δούμε που θα πάει, αν πάλι όχι θα πρέπει στην επόμενη βουτιά να προσέξουμε την θολούρα που βγάζει η τρύπα της από την βίαιη είσοδο του ψαριού. Κάποιες φορές η άμμος δεν είναι ψιλή και κάθεται πολύ γρήγορα και έτσι είναι πιο δύσκολο να βρούμε την τρύπα της. Θέλει καλό ψάξιμο, αλλά να θυμάστε ότι πάντα την κρατάει καθαρή από έξω και έτσι είναι ένα καλό σημάδι για να την εντοπίσουμε.
Όταν το ψάρι είναι μέσα στην τρύπα η προσέγγιση θα γίνει από τα πλάγια και δεν πρέπει να πάμε ακριβώς μπροστά από το θαλάμι. Ο λόγος είναι ότι η σφυρίδα συνηθίζει πολλές φορές να είναι στο προθαλάμι και να μας παρατηρεί μέσα από μια μικρή θολούρα που δημιουργεί με τα πλαϊνά της πτερύγια. Έτσι αν είμαστε προσεχτικοί θα έχουμε την ευκαιρία να την αιφνιδιάσουμε. Αν πάλι σταθούμε άτυχοι τότε το ψάρι θα «σπάσει» και θα μας πετάξει ένα μεγάλο σύννεφο σκόνης ώστε να μην μπορούμε να την δούμε. Σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να αφήσουμε το όπλο μέσα στην τρύπα και μετά να ξανακατέβουμε. Συνήθως όταν νιώθει κάτι ξένο μέσα στην τρύπα της κάθεται ακίνητη και όταν η σκόνη καθίσει θα μπορέσουμε να την δούμε. Άλλες φορές πάλι αν το ψάρι είναι αρκετά έμπειρο, θα φροντίσει να διατηρήσει την θολούρα για αρκετή ώρα κάνοντας αδύνατη την σύλληψή της. Η σφυρίδα έχει πολύ μαλακό κρέας και σκίζεται πολύ εύκολα, έτσι λόγω και της χαμηλής ορατότητας, θέλει καλές και καίριες βολές γιατί ακόμα και αν την πέτυχουμε σε καλό σημείο, είναι πολύ πιθανόν κάτι να πάει στραβά και να βραχώσει πολύ άσχημα, ίσως να μην μπορέσουμε ποτέ να την πάρουμε και να πάει χαμένο το ψάρι, αλλά και η τρύπα μιας και θα κάνει πάρα πολύ καιρό να ξαναμπεί κάποια άλλη μέσα.
Συνοψίζοντας κάνουμε ένα μικρό πλάνο στο μυαλό μας. Πρώτα εντοπίζουμε κάποιο ψάρι ή αν πάμε σε γνωστά μέρη πρώτα ξεκινάμε με την τεχνική του πλασαρίσματος, όταν το ψάρι δεν είναι δεκτικό και σπάσει, αν δεν μπει μέσα στην τρύπα του προχωράμε στο συρτό καρτέρι και στην συνέχεια αν ούτε αυτή η τεχνική αποδώσει και τελικά μπει μέσα στο θαλάμι του, πάμε στο κλασικό ψαχτήρι.
Το όπλο
Η σφυρίδα είναι ένα από τα πιο γρήγορα ψάρια με αστραπιαίες αντιδράσεις, που κάποιες φορές μας εκπλήσσουν. Έτσι χρειαζόμαστε ένα όπλο δυνατό και αρκετά ταχύ ώστε να μπορεί να προλάβει το ψάρι στα απότομα σπασίματα που κάνει. Ένα ψαροντούφεκο από 110 εκατοστά και πάνω, με βέργες από 7 μέχρι 7,5 χιλιοστά είναι το ιδανικό. Η 8άρα βέργα είναι καλή στα μεγάλα ψάρια αλλά πολλές φορές φαντάζει αρκετά αργή όταν έχουμε να κάνουμε με αυτό το θήραμα. Σίγουρα θα έχει λάστιχα 17,5 χιλιοστά για να μπορεί να διώχνει την βέργα αρκετά γρήγορα και σε μεγάλη απόσταση. Τα ρόλερ επίσης είναι αρκετά δυνατά και γρήγορα, αλλά μόνο όταν έχει διπλά λάστιχα. Για εμένα το ιδανικότερο όπλο είναι το ινβέρτ ρόλερ, που μπορεί και καλύπτει τις ανάγκες μας σε κάθε βάθος. Όταν το ψάρι είναι στην τρύπα ένα απλό 90ρι ή ακόμα και 100ρι με ένα 19άρι λάστιχο, θα μας βολέψει αρκετά. Γενικά η σφυρίδα είναι ένα ψάρι που κινείται σε αρκετά μεγάλα βάθη και έτσι χρειαζόμαστε δυνατά λάστιχα πάνω από 16 χιλιοστά.
Ασχολούμαι με αυτό το θήραμα από πολύ μικρός και με το πέρασμα των χρόνων έχω παρατήρηση αρκετές αλλαγές στον τρόπο συμπεριφοράς της. Παλιά έπαιρνα πολλά ψάρια έξω από την τρύπα με πλανάριμσα ή συρτό, ενώ τώρα πλέον τα πιο πολλά είναι μέσα στην τρύπα. Κατά ένα περίεργο τρόπο δεν κινούνται πλέον τόσο συχνά έξω από το θαλάμι τους ξέροντας ότι υπάρχει άμεση απειλή για αυτά. Ακόμα όμως και μέσα στην τρύπα υπάρχουν αλλαγές στον τρόπο που στέκονται και που ακριβώς θα πάνε να βραχώσουν. Για παράδειγμα έχω ένα συγκεκριμένο θαλάμι που παίρνω ψάρια εδώ και πολλά χρόνια. Στην αρχή η τρύπα ήταν αρκετά σκαμμένη και μετά από κάποια βολή δεν μπορούσαν να θαλαμώσουν κάπου και έβγαιναν αρκετά εύκολα. Πλέον έχουν σκάψει διαφορετικές τρύπες και βάζουν το κεφάλι τους μέσα ώστε να μην μπορείς να κάνεις καίριες βολές. Άλλες φορές πάλι δεν μπορείς να δεις μέσα από την θολούρα και αναγκαστικά ανεβαίνεις ξανά στην επιφάνεια για μια δεύτερη βουτιά. Όταν ξανά κατεβαίνω διαπιστώνω ότι το ψάρι δεν είναι μέσα και έχει φύγει, δηλαδή διατηρούσε την θολούρα και κέρδιζε χρόνο για να εξαφανιστεί. Κατά ένα περίεργο τρόπο αλλάζουν τις συνήθειες τους και πλέον είναι αρκετά πιο δύσκολη η σύλληψή της σε σχέση με τα παλιά χρόνια. Βέβαια κάποιες φορές μπορεί και να πάρω κάποια εύκολα ψάρια, χωρίς καθόλου κόπο όπως ακριβώς παλιά.
Η σφυρίδα πάντα θα παραμένει ένα τοπ θήραμα για κάθε ψαροκυνηγό μιας και οι συνθήκες στις οποίες τις ψαρεύουμε, αλλά και οι περίεργες και τρέλες αντιδράσεις αυτού του ψαριού πάντα θα μας εξιτάρουν και θα ανεβάζουν την αδρεναλίνη μας σε κάθε επαφή. Ακόμα θυμάμαι την πρώτη φορά του κατάφερα να πιάσω αυτό το όμορφο ψάρι στα χέρια μου και πόσο ικανοποίηση ένιωσα. Από τότε έχουν περάσει αρκετά χρόνια, αλλά το συναίσθημα παραμένει το ίδιο, γιατί η σφυρίδα είναι ένα ιδιαίτερο ψάρι, δυνατό και γρήγορο που πάντα η σύλληψη της θα με γεμίζει με όμορφα συναισθήματα.
Καλές αναδύσεις σε όλους!